Bissula, a work by Felix Dahn, transports readers to the twilight of the Roman Empire, a time when the Alamanni and Romans clashed for dominance. Set in 378 AD, during an era of upheaval and conflict, the story follows Ausonius as he leads a campaign against the Alamanni on the shores of Lake Venetus, now known as Lake Constance.

The narrative opens with Roman forces preparing for battle. Ausonius establishes a camp near the port of Friedrichshafen, where Roman troops gather to encircle the enemy. The army’s perilous march through the dark forests and swamps of the lake's northern region is vividly portrayed, with seasoned warriors like the Batavians and Thracians anticipating ambushes in the wild skirmishes.

Against this backdrop of war, love and loyalty are explored, pushing the boundaries of human experience. Adalo, a noble Alamann, seeks to protect Bissula, a fierce and untamed young woman. With her fiery red hair and wild spirit, Bissula initially despises Adalo, but gradually, a tender love blossoms between them.

The story is beautifully crafted, full of rich descriptions of nature, battles, and the daily lives of both Romans and Alamanni. Lake Venetus serves not only as the setting for war but also as a stage for human passion and conflict. Felix Dahn masterfully brings to life a vivid historical world where ancient Rome and barbarian Germany collide.

Bissula is a captivating work, brimming with historical detail and poetic storytelling, drawing readers into a time of transition when the ancient Roman world was giving way to the rising power of barbarian Europe.

BISSULA

Felix Dahn

CAPITULUM I

Qui semel ad portum Frederici in pulchro Lacu Veneto, clara die Augusti, occasum solis splendidum post cacumina Fagorum apud Mansellum vidit; qui fluctus lacus montiumque nivium apices a Säntis usque ad montes Algavios in luce purpurea ardentes conspexit, dum Ave Mariae campanarum sonitus leniter super silvas, prata fluminaque volitat, memoriam pacati spectaculi per totam vitam grato animo conservabit. Ad hanc regionem nos parva de "Bissula" historia ducit.

Sed illo tempore — anno trecentesimo septuagesimo octavo — omnis ora septentrionalis Lacus Veneti paulo desolata et saepe minime pacifica erat. Paludes et silvae antiquae terras humiles tegebant — hic illic pauci rari casales in solo arido exarato emergentes.

Lacus eo tempore multo latius terras occupabat quam nunc, et spatium adhuc maius palustre inter aquam pratumque, quod magna anni parte mero palude constabat, confugium simul et pabulum praebebat gregibus cygnorum ferorum, ardearum, et innumerabilium minorum aquatilium avium.

Haec regio iamdiu in possessionem Alamannorum venerat; sed in ora lacus meridionali Roma adhuc imperium tenebat, praecipue ad viam legionum magni momenti, quae e Gallia per Augustam Rauracorum ad Basileam, Vindonissam ad Arbonam Felicem, Brigantiumque et inde porro ad orientem ducens, cohaesionem partium imperii occidentalium et orientalium servabat, motusque copiarum facilitabat. Saepe viri celeriter a Rheno ad Danuvium moveri debebant ut Gothos in Oriente, aut a Danuvio ad Rhenum ut Francos in parte inferiori fluminis, vel Alamannos in superiore parte contenderent.

Et hoc anno talis auxilii opus videbatur — hac in vice in provinciis orientalibus, ubi tribus Gothicae, praesertim Visigothi, fugientes ante Hunnos, in territorio Romano refugium invenerant, sed, desperatione acti ab iniuriis praefectorum Romanorum, armis minaciter surrexerant.

Valens quidem, Imperator Imperii Orientalis, sperabat se solum cum eis decernere posse; invitus laudem victoriae cum nepote iuvene et coimperatore Gratiano, dominatore partis Occidentalis, communicavisset. Necessarium tamen habuerat hunc rogare ut paratus esset, si opus esset, legionibus Gallicis auxilium ad Danuvium finitimas terras ferre avunculo.

Gratianus autem existimabat se Galliam Rhenumque relinquere non posse nisi prius Alamannos pro recentibus incursionibus trans fines punitos deterruisset — saltem ad interim — ne novas incursiones molirentur. Simul cupiebat, si forte auxilium ab Danuvio postularetur, partem itineris longi antea conficere, ut celerius avunculo subvenire posset. Itaque fine Iulii a sede sua Treveris cum maxima parte copiarum profectus est, per Tabernas et Argentoratum ad sinistram Rheni ripam prope Augustam apud Basileam iter fecit. Ibi et in Vindonissa castra duo constituit, maximam militum manum secum retinuit, provinciae subsidia  incumbens et nuntios de rebus Orientalibus exspectans avide.

Expeditio contra Alamannos in lacus septentrionali ripa turmae parvae commissa est, quae, cum maior mobilitate, per silvas paludesque iter facilius patefaciens, huic impetui satis apta videbatur; nam ad Linzgavum dirigebatur, a fluvio parvo, qui nunc Linz aut saepius "Ach" vocatur, sic nominato. Hic erant sedes Alamannorum Lentium, qui in ora septentrionali et occidentali lacus habitabant, et vere eo anno fines Romanos vexaverant. Dux expeditionis ducibus peritis mandatus est, qui pedes et eques ex propria electione delegerant, cum magno agmine impedimentorum victum et ceteras sarcinas ferente; fere tria milia virorum erant.

Secundum antiquam Romanam strategiam — cui victoria per fere dimidiam orbem terrarum tunc notam triumpho demonstratus est — haec parva vis hostium ex pluribus simul partibus adoriri debebat, velut forcipibus comprehensi, quae similitudo in litteris militaribus Romanis praeferenda est. Pars copiarum — totus equitatus, plures turmae Cataphractariorum, equites loricatorum squameis tecti, cohortes Legioni Vicesimae Secundae, electi mercenarii Germanici, Batavi — qui omnium auxiliarium praestantissimi aestimabantur — denique electae manipulae custodum corporis imperatorii peditum, praecipue Illyrii et Thraces, a Vindonissa septentrionem petebant, Rhenum transibant, veteri via ad septentrionem progrediebantur, deinde subito ad orientem convertebant, extremum occidentale Lacus Veneti praeteribant, ut eius ripam septentrionalem attingerent, et Linzgavum totum ab occidente ad orientem penetrabant, in hostium meditullio ad locum praestitutum subsistebant et secundae parti manus porrigebant. Altera manus interim magna via, quae ripam meridionalem a Vindonissa ad Arbor Felicem sequebatur, incedebat, lacum navigio transibat, in ripa septentrionali appellens et Linzgavum ab oriente ad occidentem peragrans, donec primam manum attigeret.

Ita Barbarorum effugium, cuius agri culti vastabantur, ab occidente et oriente praecludebatur. Qui fuga in cymbis ad meridiem, trans lacum, temptarent, a classe Romana "Lacus Veneti" intercipiebantur. Annis singulis, nuper etiam hoc mense Martio, pulcherrimi nuntii de eius virium robore et virtute ad Galliam missi sunt. Reliquiae hostium, post impetum ex duabus vel tribus partibus factum, a coniunctis manibus quam maxime in silvas septentrionales inhospitales agi debebant aut in Danuvium coniciebantur.

Locus conventus utrique parti destinatus erat mons altus, dimidia leuga a Portu Frederici septentrionaliter, unde nunc ecclesia de Monte humilia loca dominatur. Tunc "Idisenhang" vocabatur, id est, mons deabus silvarum. Naves Romanae, ex Arbor Felici traicientes, in sinu qui nunc Portus Frederici est appellere debebant. Duci terrestri sperabantur itinera tolerabilia inveniri super reliquiis veteris viae militaris, quae olim — melioribus diebus Romanis — etiam circa ripam septentrionalem lacus se extendebat.

Mons ille praeceps, undique liber aspectus praebebat, totamque regionem dominabatur, verum exemplar locorum, in quibus Aquila Romana, praedandi in volatu brevi requiete frui solita, libenter subsistebat. Hic castra stativa erigenda erant, unde terra barbarorum a parvis manibus in omnes partes pervagaretur, dum castra firma occupata manebant et cum lacu, classe, ripaque meridionali conexio servaretur, donec totum inceptum finitum esse censeretur et Romani ad Imperatorem Vindonissam redire possent.

...........